صنعت گردشگری نامی آشنا اما غریب برای شهر رامسر

قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِکُمْ سُنَنٌ فَسیرُوا فِی اْلأَرْضِ...) آل‌عمران (137

پیش از شما سنت‌هایى بوده است، پس بر روى زمین بگردید و بنگرید...

یکی از متنوع ترین و محسوس ترین  صنعت برای منطقه  سرسبز ما ،درنبود صنایع شکوفای دیگر صنعت گردشگریست،به حدی این صنعت می تواند در زندگی ما نقش مثبت داشته و سطح زندگی ماراارتقاء بخشد که دیگر وابسته به هیچ صنعت دیگر نباشیم به اندازه ای از این مقوله فاصله گرفته ایم که احساس بیگانگی دررابطه با این صنعت به ما دست داده است و برای ما هم به نوعی این صنعت تفریح محسوب شده است.دربعضی از کشورهای  جهان تمامی منابع در آمدیشان را براساس این صنعت تنظیم نموده انداما ما از این مهم غافل شده ایم و منتظر فرج سرمایه گذاری می نشینیم تا بیاید و زمینهای حاصلخیزرا به بهای ناچیز در اختیار آنان قرار دهیم. عایدات این صنعت برعکس صنایع دیگر هر روز تجدیدپذیرترو بر اعتبارش افزوده میگردد ومی توان  برروی این صنعت حساب ویژه ای باز نمود.

اگر ایران  را جزء  ده کشور  برتر جهان در زیبایی بدانیم  باید دلایلی هم برای این موضوع وجود داشته باشیم  قطع به یقین  بخش عظیمی از این زیبایها متعلق به شمال ایران است، اگر بخواهیم درشمال ایران هم برای مثال شهری را ارائه نماییم مطمئنا نام زیبایی چون رامسر در اذهان خواهد آمد، اینگونه است که نام رامسر آوازه جهانی دارد، شهری که خالق یکتا با قدرت لایزالی خود تمامی  موهبتهای خویش را در قالب مجموعه ای وصف ناپذیروبه صورت انحصاری ،قطعه ای ازفردوس اخروی را به زمینیان نشان داده بی شک بهشت زمینی خدا اینجاست.

اما مهمترین موانع پیشرفت صنعت گردشگری رامسر چه چیزی می تواند باشد؟ نبود امکانات،کمبود تجهیزات ویا تسهیلات، عدم سرمایه گذاری، ضعف در اعمال سیاستگذاری شهر گردشگری و یا ضعف در فرهنگ سازی گردشگری  و یا ضعف در اعمال قانون و یا عدم زیرساخت مناسب برای جذب و اسکان گردشگرو یا .....چه چیزی میتواند مانع پیشرفت گردد؟

به گمان شاید خیلی ازماها همیشه فکر می کنیم اگر مسافران به صورت فوج فوج وارد این شهر شوند این یعنی که توانسته ایم گردشگرو یک نوع پتانسیل ارزی برای شهر ذخیره نماییم. طبق آمارهای ارائه شده درنوروزامسال 144 میلیون مسافر در سطح کشور جابجا شده اند که ازاین میان استان مازندران در مقام اول قرار گرفته است این یعنی یک فرصت طلایی  ،حال به چه میزان از این فرصت بوجود آمده توانسته ایم استفاده لازم را ببریم باید  این موضوع مورد بررسی و کنکاش قرار گیردامااز ظواهر امر پیداست نتیجه مثبت در بر نداشته است. با توجه به تحلیلهای انجام شده مشاغل گردشگری به ازای  ورود هر گردشگر به شهر می توان 3 نفر شغل پایدار و با محسوب نمودن مشاغل تولیدی و خدماتی 10 شغل به صورت غیر مستقیم تولید نمود.اگر این موضوع را در شرایط آرمانی منطبق بر مشاغل شهر بدانیم آنگاه متوجه این موضوع می شویم که هیچ جوان جویای کار درشهر نباید بیکار باشد.

اگرخوب به  مواهب شهر بنگریم همه نوع امکانات طبیعی  در این شهر وجود دارد اما برای فضا های مصنوع تدبیر خاصی اتخاذ  نگردیده است پیکره  اصلی شهر زنده است اگر برروی دیوارهای این شهرهم درخت کاشته شود بارور می گردد ،اما به دلیل سوءمدیریت در طراحی شهری سیمای شهری دچار آسیب وتضادشده است. شهر ازهیچ گونه الگوی خاص معماری ارگانیگ تبعیت ننموده است.یکی ازبزرگترین سرمایه هابرای جذب گردشگربرای شهررامسر،سیمای زیبا وتوصیف ناپذیرشهر است.اگربه این مهم توجه نشود چگونه می توان گردشگررا متقاعد نمودکه این شهرعروس شهرهای ایران است و حرفی برای گفتن درسطح  بین المللی دارد چگونه می توان با نام خالی گردشگررا مجذوب نمود.گردشگراساساً بدنبال چه چیزی  بایدجذب شهر شود و چه چیزی باعث تعلق خاطراو می گردد که دوباره برای سیاحت این شهرراانتخاب  نماید.به نظر می رسد مهمترین احساس برای گردشگر قبل از هر چیزی حس امنیت وآرامش است اگر احساس نماید که مکانهای تفریحی محل امن و آسایش اوست حاضر می شودکه با جان و دل هزینه نماید.باید فضایی  مناسبی را در این زمینه  ایجاد نماییم بجای اینکه ما جذب گردشگر شویم گردشگرار مجذوب خود نماییم.

برای  مثال  این موضوع که چرا نتوانستیم بهترینها در امر گردشگری باشیم از مواهب طبیعی دریا شروع می نمایم .دریای خزربزرگترین دریاچه بسته جهان است که این به نوبه خود یک شاخص جهانیست براساس آمار فقط ‪ ۴1 کیلومتر از مجموع ‪ ۳۳۸کیلومترنوارساحلی خزر در مازندران آزاداست و براساس یافته‌های یک نظرسنجی ‪ ۹۰درصد گردشگران و مسافران مازندران، حدود ‪ ۸۰درصد برای استفاده از دریا به‌این استان سفر می‌کنند که از این تعداد ‪ ۲۰درصد به ساحل وارد و از این رقم فقط ‪ ۷درصد موفق به شنا در دریا می‌شوند. بطورکلی ‪ ۹۰درصد از مجموع حدود ‪ ۱۵میلیون گردشگر که سالانه به مازندران سفرمی‌کنند از وضعیت حاکم بر نوارساحلی خزر دراین استان رضایت لازم راندارند.

جایگاه صنعت گردشگری و لزوم حفظ محیط زیست سالم و مزیت سواحل شمال در ارتقای صنعت گردشگری سبب شده تادربرنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور، بهره‌برداری همگانی و سالم‌از سواحل کشور مورد توجه و بازنگری قرار گیرد. طبق ماده ‪ ۶۳این قانون، دولت موظف شده تاپایان سال اول برنامه چهارم توسعه، طرح ساماندهی سواحل را تهیه و تاپایان این برنامه، ‪ ۶۰متر از حریم دریا را آزاد کند. درست است مجری قانون باید اجرا نماید اما آیا واقعاًاین قانون و پیرو آن طرح قابلیت تحقق  پذیری دارد؟آیا امکان سنجی طرح مورد بررسی قرار گرفته است.آیا واقعآ نیازی است که کل کریدورهای ساحلی آزاد سازی شود؟ به نظرمی رسددر هر شهر ی به اندازه نیاز گردشگرآزاد سازی گردد بسیاری از مشکلات  فضایی برای گردشگری حل خواهد شد.گردشگر برای شنا کردن ساحل ماسه ای می خواهد اگرساحل را به رویشان ببندیم یقیناً به شهردیگری سفر می کند.

تا به امروز چه طرح گردشگری و چه مجموعه موفقی درشهر توانسته است حس نیل به ماندن چند روزه در شهررابه گردشگرالقاء نماید؟عده کثیری ازگردشگرانی که وارد شهر می شوند  اغلب به صورت عبوری آن هم به قصد خواب و به صورت زاغه نشینی درچادرو در مکانهای حساس شهر اسکان می یابندو هیچ بازدهی  مثبتی برای شهر ندارند. مشکل از مسافر نیست بلکه  از ماست که .نتوانسته ایم نقشه راهمان را درست ترسیم و مدیریت گردشگری  را اعمال نماییم و اما چگونه  باید زیر ساخت لازم گردشگری  برای برون رفت از این مشکل در پیش گرفت تا این ضایعه تبدیل به یک اپیدیمی نگردد ؟

سرمایه گذاری در امر گردشگری دررامسر متعلق به چند آقای خاص نیست بلکه هر گردشگری که وارد شهر می شود می توان از او به چشم یک سرمایه گذاردر این امر نگاه کرد زیرا رامسر متعلق به تمام ایران  است هر گردشگری که به قصد سرمایه گذاری در این شهر پا می گذارد با یدازاو تجلیل به عمل آیدو تمامی مراحل  برای تسهیلات سیاحت او فراهم گردد تا احساس توطن به او دست دهد.تا به حدی فرهنگ تکریم را برای او به جا آوریم تا گردشگر در مرحله اول به قصد احترام وارد این شهر شود سپس به تفریح بپردازد.اگر قصد ما این است که گردشگر هزینه نماید و اشتغال زایی نماییم بایدکار بنیادی در شهر صورت پذیرد قبل از هر چیزی باید طرح جامع گردشگری تهیه گردد طرح جامع نه طرحهای مرسومی که به بهانه رفع مسئولیت تهیه میگردد.ازتمامی طراحان مطرح شهرستان و کشور وازصاحبنظران و نخبگان درامرگردش پذیری دعوت به عمل آیدتا شبکه ای از فکر منسجم  گردشگری ایجاد گردد.زمینهای خوبی هم برای شروع  کاردراختیارشهرداریهاست اما  مدیریت شهری به حدی دراین مورد بدون ایده عمل نموده که همیشه حاشیه ساز بوده ونتوانسته نتیجه لازم راایجاد نماید .بایدپروژه ها به گونه ای تعریف گرددکه قبل از ورود هرگردشگربه مجموعه خود طراحان وخلاقان برای سرگرمی خودشان به آنجا رجوع و هزینه نمایند،نه اینکه فضای مرده ای مانند خوابگاه ایجاد گردد که در پایان هم بی نتیجه بماند. برای هرفصلی می توان گزینه های خاص گردشگری تعریف نمود،تاتوسعه صنعت گردشگری پایدار ومنوط به فصل خاصی نگردد.شناخت نیاز گردشگران و نوع خدماتی که باید به آنها داده شود، بسیار حائزاهمیت است.گردشگری که وارد شهر می شود،انتظاردارد برای هزینه ای که در سفر می کند، خدماتی درحد استاندارد به او داده شود باید وقت گردشگرونیازاو برای سرگرمی به حدی در شهرگرفته شودکه به مقصداصلی رامسر سفر نمایدوگرنه با چندعدد ساختمان مستهلک قدیمی که نمی توان گردشگرراترغیب به  اقامت وهزینه در این شهر رویایی نمود.

تقی قاسم شریفی