یادداشت مهندس گل دشتی به بهانه روز مهندس

مهندسی یعنی خلاقیت، زایش، ساختن و سازندگی. پویایی و نشاط در هر جامعه‌ای که در آن علم مهندسی جایگاه  خود را پیدا کرده باشد، امنیت، رفاه و آسایش اهل آن جامعه خواهد بود. البته زمانی این حالت محقق خواهد شد که اخلاق مهندسی به‌ همراه خود‌کنترلی و ارزیابی منصفانه مبنای فعالیت‌های حرفه‌ای قرار گیرد.

خواجه نصرالدین طوسی از بزرگترین فلاسفه و ریاضی‌دانان و دانشمندان ایرانی است که پس از بزرگانی مانند "فارابی"، "ابوریحان بیرونی"، "ابوعلی سینا" و "رازی " ظهور کرد و روز بزرگداشت اورا روز مهندسی گرفته‌اند. روزپنجم اسفند در تقویم‌ها روز بزرگداشت دانشمند بزرگ ایرانی "خواجه نصرالدین طوسی " و "روز مهندسی اعلام شده است. از سال 81، پنجم اسفندماه، مقارن با زادروز دو تن از دانشمندانِ نام‌آور این سرزمین، خواجه‌نصیرالدین طوسی و پروفسور محمودحسابی (پدر مهندسی نوین ایران)، در تقویم رسمی کشور «روز مهندسی» نامیده شده است؛ و هر سال به همین مناسبت مراسم، نشست‌ها و آیین‌های ویژه‌ای ترتیب داده می‌شود. این‌نامگذاریِ به‌جا که عده‌ای معتقدند بسیار زودتر می‌بایست انجام می‌گرفت، از همان ابتدا با برخی ابهامات و حرف‌وحدیث‌ها نیز همراه بود؛ از جمله این که چرا «روز مهندسی»، و نه «روز مهندس» ؟ مگر «مهندسی» موجودیتی جدا و منتزع از «مهندس» است؟ و اگر این شیوه نامگذاری دلیل موجهی دارد، لابد سایر مناسبت‌های رسمی نیز باید به این صورت اصلاح شوند : «روز پزشکی»، «روز معلمی»، «روز دانشجویی»، «روز پرستاری»، «روز مادری»، «روز پدری» و... . (نقل به مضمون از «سیمرغ مهندسی»، مهندس مجیدرضانقیه،«دانش‌نما»،96-95)

گذشته از این‌ها، جا دارد حال که بیش از ده سال است تقارنِ فرخنده زادروز این دو دانشمندِ گران‌قدر ایرانی به این نام خوانده می‌شود، دست‌کم یک‌بار در سال به همین بهانه، قدری در ماهیت و ویژگی‌های »مهندس» و «مهندسی» تامل کنیم و از خود بپرسیم : اهمیت این نامگذاری در چیست؟ و اصولاً «مهندس» که یکی از پُربسامدترین و پُرتکرارترین واژه‌ها در مکالمات و مراوداتِ روزمره است، چه نقش و جایگاهی در زندگی فردی و اجتماعیِ امروز دارد؟

یکی از بسترهای مهم رفاه و آسایش در زندگی بشری از آغاز تا به امروز فعالیت‌های مهندسی بوده است.

با یک تأمل و بررسی کوتاه در تاریخ زندگی بشری، می‌توان دریافت که انسان‌ها سعی کرده‌اند با ساختن ابزارهایی زمینه رفاه و پیشرفت خود را فراهم کنند. به جرأت می‌شود گفت خلاقیت‌هایی که در حوزه مهندسی اتفاق افتاده است، بسیاری از نگاه‌ها را برای زندگی بهتر و ایمن‌تر متوجه خود ساخته است.

تأثیر دانش مهندسی را به وضوح می‌توان در بسیاری از عرصه‌های زندگی از بخش کشاورزی، پزشکی، صنعت، مسکن، آموزش تا مسائل امنیتی اجتماعی، فرهنگی و زیست‌ محیطی نیز به تماشا نشست.

به عبارتی می‌شود گفت مهندسی یعنی خلاقیت، زایش، ساختن و سازندگی. پویایی و نشاط در هر جامعه‌ای که در آن علم مهندسی جایگاه  خود را پیدا کرده باشد، امنیت، رفاه و آسایش اهل آن جامعه خواهد بود. البته زمانی این حالت محقق خواهد شد که اخلاق مهندسی به‌ همراه خود‌کنترلی و ارزیابی منصفانه مبنای فعالیت‌های حرفه‌ای قرار گیرد.

برخورداری از ارزش‌های انسانی و اخلاق مهندسی می‌تواند برای مهندسان آرامش خاطر و رضایت باطن و در نهایت برای مردم شادی وافر بیافریند که آرزوی هر انسانی در جامعه است.

کوتاه سخن آن که : جامعه مهندسیِ این مرزوبوم وارث دستاوردهای تلاش‌های خالصانه و عاشقانه جمع کثیری از متقدمان و متاخرانِ دلسوخته و فرهیخته است؛ و طبعاً لازم است نسل کنونی مهندسان کشور با حفظ و غنی‌سازیِ این میراث، دین خود را نسبت به آن بزرگان ادا نمایند. به هوش باشیم که مبادا آفت‌هایی همچون سهل‌انگاری، مسئولیت‌گریزی و نادیده گرفتنِ اصول فنی، بنیاد این بنای رفیع رامتزلزل سازد.